Słowo „wołowina” jest znane wszystkim miłośnikom jedzenia. Jeśli pamiętasz inne rodzaje mięsa, na przykład jagnięcinę, wieprzowinę, to po ich nazwach możesz dowiedzieć się o ich pochodzeniu. Ale nie jest jasne, dlaczego mięso krowy lub byka nazywa się wołowiną. To pytanie zostało nawet zadane „bezpośrednio” Prezydentowi Rosji 7 czerwca 2018 r. Odpowiedź nie została wówczas ogłoszona, ale później lingwiści wyjaśnili pochodzenie tego terminu.
Dlaczego mięso krowie nazywa się wołowiną, a nie krowim?
Tajemnica kryje się w języku staro-cerkiewno-słowiańskim. W starożytności krowy i byki nazywano tym samym słowem „wołowina” lub „govedo”.Zatem wołowina to mięso pochodzące z wołowiny. Z biegiem czasu słowo to zniknęło z mowy, ale jego pochodna pozostała do oznaczania produktów mięsnych.
Według Dahla byki nazywano głównie wołowiną. W średniowieczu mięso byka było spożywane jako pożywienie, a krowy hodowano w celu produkcji mleka. Natomiast przy oznaczaniu produktów mięsnych nie stosuje się podziału na płeć męską i żeńską. Ponadto mięso byka jest wyższej jakości niż mięso krowy.
Jeśli spojrzysz na imiona krów w wielu językach świata, zauważysz uderzające podobieństwo do „gou”. Tabela pokazuje, jak słowo „krowa” brzmi w niektórych grupach indoeuropejskich.
| Język | Słowo „krowa” |
| język angielski | krowa |
| norweski | ku |
| Niemiecki | kuh |
| tadżycki | rząd |
| ormiański | conce (kov) |
Następnie we wszystkich językach słowiańskich „govedo” zastąpiono słowem „byki”. To, co pozostało z tego terminu, to „wołowina”.
Czy stara nazwa byków jest nadal używana?
W dzisiejszym języku rosyjskim „wołowina” praktycznie nie jest używana. Można go znaleźć w literaturze religijnej, w starożytnych kronikach. Jest obecny także w twórczości pisarzy, np. w wierszu A.K. Tołstoja „Czasami w wesoły maj…”, napisanym w 1871 r., pojawiają się wersety:
„Gdzie jest tłusta wołowina
Karmiliśmy się pieczonym mięsem.”
Słowo to zostało wyparte z języka rosyjskiego przez skrót KRS na początku XX wieku i czasami można je usłyszeć w dialektach syberyjskich. W niektórych językach słowiańskich do określenia bydła używa się „wołowiny” lub „govedo”. I tak w języku bułgarskim bydło nazywa się „goveda”, a w języku słoweńskim – „govedo”.
Jak nazywa się mięso cielęce?
Wołowina to mięso bydła. Oprócz powodów językowych istnieje jeszcze jeden powód takiego „przebrania”. Mięso krowie ma gorszy smak niż produkty wykonane z byka.
Dlatego krowę rzadko zabierano na rzeź. Łącząc pod jednym słowem produkty bydlęce, można sprzedawać mięso drugiej kategorii pod pozorem mięsa wysokiej jakości.
Cielęta są najlepszym „źródłem” najwyższej klasy produktów mięsnych, które nazywane są „cielęciną”. W krajach zachodnich do gotowania wykorzystuje się produkty z cielęciny lub wołu. Nie mają pojęcia „wołowiny”. Krowy i woły uważane są za surowce drugiej kategorii. Restauracje i kawiarnie najczęściej przygotowują dania z cielęciny, rzadziej z byka.
W Rosji w kuchni wołowinę dzieli się na 3 rodzaje:
- Cielęcina to mięso cieląt w wieku nie młodszym niż 2 tygodnie i nie starszym niż 3 miesiące. Produkt najwyższej jakości i najsmaczniejszy.
- Młoda wołowina – tusze cieląt nie młodszych niż 3 miesiące i nie starszych niż 3 lata.
- Wołowina – produkty mięsne pochodzące z bydła powyżej 3 roku życia.
Najbardziej cenioną odmianą jest cielęcina marmurkowa. W tym celu młode bydło karmione jest specjalną dietą. Rezultatem jest czerwone mięso ze smugami tłuszczu przypominającymi wzór na marmurze. Słowo „wołowina” jest tak zakorzenione w życiu codziennym, że większość ludzi nie zdaje sobie sprawy, że termin ten ma ciekawą etymologię. Termin, który przeszedł przez wieki, odsłania ogólne karty historii świata.
